Inicio Actualidad «Hondakinak biltzeko eta tratatzeko sistema aldatzen ez bada, ez dira datu desberdinak...

«Hondakinak biltzeko eta tratatzeko sistema aldatzen ez bada, ez dira datu desberdinak lortuko»

Kale garbitzaileak, Bizkaiko Foru Aldundiaren jauregiaren aurrean 2017an, 4.000 biztanleko udalerri batek egunean sortzen duenaren baliokidea zen plastikozko hondakin oldea garbitzen.

Bizkaiko Foru Aldundiak harritu egin gaitu maiatzaren erdialdean «2021eko Bizkaiko Hondakinen Behatokiaren Urteko Txostenaren atariko aurrerapena» argitaratzearekin.

Oraingoan, eskualdez eskualde eta hondakinak biltzeko eta tratatzeko frakzioen analisi bat eskaintzen duten datuak berritasun gisa eskaintzen dizkigute, eta egoera orokorraren azterketa aurkezten digute.

Ekologistak Martxan ez da harritzen txostenak aurkezten dituen datuekin eta ondorioekin. Datuek joerekin jarraitzen dute. Eta normala da, hondakinak biltzeko eta tratatzeko sistema aldatzen ez bada, ez dira datu nabarmen desberdinak lortuko. Ondorioek iraganeko tonu baikorra mantentzen dute, gure ikuspuntutik, errealitatetik urrun. Hori dela eta, ‘Hondakinen fluxuen diagramak’ (2014an eta 2015ean jada eskaini ziren) koadroen bidez datuak eman gabe jarraitzeak ezustea ematen digu, koadro horiek hondakinen benetako mugimendua eta azken helmuga ezagutzeko aukera emango baitigute: birziklatzearen, erraustearen eta isurketaren benetako ehunekoa.

Harrigarria da, halaber, eraikuntza eta hondakin edo eraispen hondakinak kalkuluen barruan sartzen jarraitzea, jakina baita ez direla udal-hondakinen zati, Europako eta Estatuko araudiak ezartzen duen bezala, birziklatze-ratioak kontabilizatzeko.

Datuei dagokienez, 2020arekin alderatuta, hondakinen sorrera ia % 3 handitu da (638.441 tona), 2018ko edo 2019ko zifrak baino pixka bat gutxiago, urte horiek erabateko oparoaldi ekonomikoa izan baitute, baina ez da lortu 2010arekin alderatuta ezarritako murrizketa (2025eko abenduaren 31rako 2010ean jasotakoa baino gutxienez %13 txikiagoa izan beharko luke: 613.753 tona). Horregatik, %3ko igoera horrek kezka handia sortzen du, ezarritako helburuak ez lortzeaz gain (613,000 tona 2010erako), hondakinen sorrera asko handitzen duelako. Ildo horretan, gure ustez, foru-erakunde honen kezka nagusia prebentzio, murrizketa eta minimizazio politikak izan beharko lirateke.

Behatokiaren kalkuluen arabera, birziklatzeko gaikako bilketaren tasa % 51,2ra iritsi da, 2017tik % 50 inguruan geldituz. Hala ere, Eraikuntza eta Eraispeneko Hondakinen frakzioa deskontatzen bada, bilketa bereiziaren tasa bera, Estatuko eta Europako araudiarekin eta prozedura ofizialarekin kalkulatu behar den bezala, % 42koa da, 2020rako Europako araudiak adierazitako % 50etik urrun, eta are urrutiago 2055erako.

Ekologistak Martxanek azpimarratu du kezkatuta dagoela erakundeak ez duelako ausardiarik biohondakinen gaikako bilketa-tasa handitzeko tresnak ezartzeko, 2023ko abendurako %100 izan beharko lukeena. Gaur egun hondakin guztien %2,8 biltzen da, eta gainerakoak zabortegira edo errausketara joaten dira.

Arduratzeko arrazoia da, halaber, zabortegira kentzeko partida ( %12), eta, jakina, errausketa (%35), udal-hondakinak kudeatzeko sistemaren zulo beltza izaten jarraitzen baitu.

Eta amaitzeko: ezin dugu atentzioa eman gabe utzi Bizkaiko Foru Aldundiaren Hiri Hondakinak Kudeatzeko eta Prebenitzeko Plan Berria ez dagoela indarrean gaur egun, 2016az geroztik egiteke baitago. Ea harritzen gaituzten Prebentzioan, Minimizazioan, eta, noski, biohondakinaren bilketaren hazkundean eragiten duten neurri eta politika ausartekin.